Tổ yến được người Á Đông, từ ngàn xưa, xem là 1 trong 8 món ăn quí chỉ có các bậc vương giả, quan lại cao cấp triều đình ngự lảm, ngày nay sản lượng tổ yến có nhiều 3.000 – 4.000 tấn/năm nhưng cũng chỉ những người giàu có, trí thức, tầng lớp trung lưu , người bệnh giàu có sử dụng vì cung chưa đủ cầu và giá thành. Tổ yến chứa hàm lượng protein cao (khoảng 50-60%) gồm 18 loại axit amin, 31 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của con người và bồi dưỡng sức khỏe, 7 loại đường carbohydrat thiết yếu ( trong tự nhiên có khoảng 200 loại đường nhưng chỉ có 8 loại đường là tham gia vào các chức năng của cơ thể người, 7 trong số đó được tìm thấy trong tổ yến). Ngoài ra có thể khẳng định tổ yến thực sự tốt cho thanh niên và đàn ông, tăng cường sinh lực cho phái mạnh vì vậy mà từ ngàn xưa các món ăn từ tổ yến thường được dâng lên vua chúa tẩm bổ vào ban đêm.
Nhiều nghiên cứu về tác dụng của tổ yến đối với sức khỏe con người đã cho biết có thể kích thích tăng trưởng tế bào và biểu bì, giúp sửa chữa các tế bào bị tổn thương và tăng cường hệ thống miễn dịch. Một số carbohydrat bao gồm axit sialic và các hợp chất glycoconjugate (phức liên hợp của chuỗi oligosaccarid với protein và lipid) mới được phát hiện trong tổ yến là những hợp chất tham gia vào các tương tác ligand – receptor sinh học quan trọng.
Các nghiên cứu cũng cho thấy tổ yến có thể vô hiệu hóa virus cúm trong các tế bào và ức chế sự ngưng kết hồng cầu của virus cúm trong hồng cầu của người, gia cầm và lợn. Khả năng này có được do dư lượng của chuỗi đường syalyl trong tổ yến và được cải thiện đáng kể khi được xử lý với enzyme tuyến tụy pancreatin F có chứa protease để thủy phân các glycoprotein thành các glycopeptide.
Hiện nay tổ yến đang được nghiên cứu điều trị nhiễm HIV-AIDS vì nó kích thích sinh trưởng những tế bào bạch cầu có tác dụng sinh kháng thể. Tổ yến cũng được khuyên dùng cho bệnh nhân ung thư sau xạ trị, bệnh nhân sau mổ giúp cơ thể phục hồi nhanh.
Theo đông y, tổ yến có vị ngọt tính bình vào hai kinh phế và vị nên có tác dụng làm sạch phổi, tăng đề kháng với siêu vi, các bệnh cảm cúm và triệu chứng dị ứng. Vì thế trong trường hợp phòng cúm A/H1N1, người già và trẻ nhỏ dùng rất hửu ích.
Các lợi ích của tổ yến theo y học cổ truyền Trung Quốc cho biết: – Tăng cường sự tái sinh của tế bào và mô (yếu tố tăng trưởng biểu bì).
– Tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể thông qua thúc đẩy phân chia tế bào
– Tăng cường tự điều chỉnh hành động và sức đề kháng của cơ thể
– Cải thiện chức năng tim và giảm huyết áp
– Hỗ trợ trong việc phòng ngừa ung thư thông qua chất chống oxy hóa phong phú.
– Trợ giúp tái tạo và tăng trưởng của các tế bào.
– Trợ giúp điều trị bệnh nhân ung thư
– Trợ giúp tuần hoàn máu.
– Cải thiện làn da
– Giảm mệt mỏi, tăng cường chức năng phổi và thận, cải thiện chất lượng của lá lách, xóa đờm và tăng cường sự thèm ăn của người cao tuổi. Tuy nhiên những khẳng định về giá trị tổ yến theo Đông y vẩn là vấn đề lớn cho Khoa học-Kỹ thuật hiện nay để xác định giá trị tốt đẹp của tổ yến trong việc bồi dưởng và chữa bệnh cho con người. Trong một bài viết đăng trên tạp chí Nghiên cứu Thực phẩm Quốc tế của 2 chuyên gia Fucui Ma và Daicheng Liu, Đại học Sơn Đông Trung Quốc, nhận định khoa học hiện đại chưa thể tìm ra và giải thích được khả năng chữa bệnh tuyệt vời của món tổ yến. Họ nói .“Những ảnh hưởng lên cơ thể và giá trị chữa bệnh thực sự của nó vẫn còn là câu hỏi đối với y học”.
Nguyễn công bằng (st)
